KUR-AN'DA YAZAR/ŞAİR VE ŞİİR

Yazarlığa adım atmamın üzerinden neredeyse 2 yıl oluyor.Bir okuyucum bana şöyle bir mesaj atmış ;

'' Kur'an'ın şaire ve şiire bakışı belli ! Şiiri,şairliği kötüleyen bir ayet bile var. Siz ki Rabbîn yolunu desteklemiş biri olarak , nasıl  şair olma gibi bir yanılgıya düştünüz ? ''

Ve ,evet.. Bu mesaj benliğimi sarsmadı değil fakat bir gerçek var ki ;

İslam, islama ve ahlaka aykırı olmayan yapıcı mahiyetteki şiiri beğenmiş ve teşvik etmiştir. Peygamberimiz (s.a) bir hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur :

''Şiirin bir kısmı bilgeliktir,hikmettir.'' (Buharî Edep 90) 

Bunun yanı sıra Peygamberimizin bizzat kendisinin şiir söylediği ,ayrıca Hassân B.Sâbit, Âmir B.El-Ekvâ (R.a) gibi bazı şair sahabelerine izin verdiği ve bu şiirleri dinlediği Buharî başta olamak üzere bir çok hadis kitabında nakledilmektedir.

Ancak ,şiir yıkıcı bir mahiyet aldığı zaman zararlı bulunmuş ve kötülenmiştir.İnsanları kötü yola sürükleyen şairlerle ilgili olarak Şuara süresinde bir ayet belirtilmiştir.

İşte okuyucum bana bu ayetten söz etmekteydi. ama ben açıklayıcı bir şekilde diğer okuyucularımı da aydınlatmak istedim.

Kur’an’da belirtildiğine göre, Mekkeli müşriklerin Hz. Muhammed’i yalanlamak için kullandıkları ithamlardan birisi de onun şair, Kur’an’ın da şiir olduğu idi.

Allahu Teala’nın bu iddiaya vahiy ile yanıtı şöyle oldu: 

“Biz ona şiir öğretmedik. Bu ona yaraşmaz da. O sadece bir öğüt ve apaçık bir Kur'an'dır. (Yasin, 36: 69). 

Vahyin güzelliği ile karşılaştırıldığında şiir basit kalır.Şiir genellikle şairin kişisel tecrübeleri özelde de duygularının ifadesidir. Halbuki Kur’an Rabbin buyruklarını ve bizim doğru yolu görmemizi sağlayan sosyal içerikli bir mesajdır. 

Şairler hayal güçleri geniş insanlardır. Sosyal problemlere çözüm üretip, çözüm sürecinde liderlik yapacak güçte değildirler. Başta belirttiğim gibi 

Kur’an “vahyi dikkate almayan şairlere” uyan kimselerin yanlış yolda olduğunu belirtir: 

“Şairler(e gelince), onlara da sapıklar uyar. Onların her vadide şaşkın şaşkın dolaştıklarını ve gerçekte yapmadıkları şeyleri söylediklerini görmedin mi?” (Şuara, 26: 224-226). 

Bu ayetlerde söz konusu edilen şairlerin ortaya koydukları sanatın hedefi, insanların doğru yolu bulup o yolda sebat etmeleri değil, sanatın kendisi ya da çıkar teminidir. Yani iyimser bir ifadeyle böyle bir şiir, sanat içindir. Ancak bütün şairler bir değildir: 

“İman edip salih ameller işleyen, Allah'ı çokça anan ve haksızlığa uğratıldıktan sonra öçlerini alanlar müstesna. Zulmedenler hangi dönüş yerine döneceklerini yakında bilecekler.” (Şuara, 26: 227). 

Bu ayetten de anlaşıldığı kadarıyla, kendilerini ve şiirlerini vahyi doğrulara tabi kılanlar farklıdır. Bu kimseler, şiirleriyle İslam davasına hizmet edebilirler. Şiir Allah rızasını kazanmak için yazılıyor ve okunuyor ise o zaman değerlidir. Onun dışında şiirin ahirette şaire bir katkısı olmaz, sadece dünyada o şiirin, yazıldığı dile olur.